Χαλινός λέγεται μια λεπτή δέσμη μυικών ινών που συνδέει κινητά μέρη του στόματος (άνω χείλος, κάτω χείλος και γλώσσα) με ακίνητα ( ούλα και έδαφος του στόματος). Σε πολλές περιπτώσεις οι χαλινοί μπορεί να είναι υπερτροφικοί, βραχείς και με κοντή πρόσφυση, δυσκολεύοντας τις κινήσεις των χειλιών και της γλώσσας.
Η χαλινεκτομή είναι η εκτομή, δηλαδή το κόψιμο και η απελευθέρωση του χαλινού. Τις περισσότερες φορές είναι ικανή να ανακουφίσει τον ασθενή από τα συμπτώματά του. Η συχνή όμως υποτροπή και επανεμφάνιση του χαλινού αποτελεί συνέπεια της επαναπρόσφυσης των μυϊκών ινών, γεγονός που κάνει αναγκαία την ριζική και σε βάθος αφαίρεσή του.
Πιο συγκεκριμένα χαλινεκτομή ή ολική αφαίρεση χαλινού πραγματοποιούμε στις εξής περιπτώσεις:
- Σε βραχύ χαλινό γλώσσας που δημιουργεί προβλήματα αγκυλογλωσσίας. Υπάρχει δηλαδή περιορισμός στην κινητικότητα της γλώσσας είτε στην προβολή της εκτός στόματος είτε στην ανύψωσή της προς τον ουρανίσκο (υπερώα). Η αγκυλογλωσσία μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες στον θηλασμό ενός βρέφους (δυσκολία προσαρμογής), να δημιουργήσει προβλήματα την κατάποση και να επηρεάσει την ομιλία ενός νηπίου, κυρίως στην προφορά των υγρών συμφώνων «ρ» και «λ» .
- Σε υπερτροφικό χαλινό άνω χείλους που έχει δημιουργήσει μεγάλο διάστημα μεταξύ των κεντρικών τομέων της άνω γνάθου μετατοπίζοντας τα δόντια. Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται αρχικά με ορθοδοντική θεραπεία. Έρευνες έδειξαν ότι η πιθανότητα υποτροπής ενός ορθοδοντικά διορθωμένου διαστήματος μεταξύ των κεντρικών τομέων μειώνεται από 70% σε περίπου 7% όταν αφαιρεθεί ο χαλινός μετά την ολοκλήρωση της ορθοδοντικής θεραπείας. Γι’ αυτό το λόγο, οι περισσότερες παραπομπές για χαλινεκτομή του άνω χείλους γίνονται από Ορθοδοντικούς.
- Σε υπερτροφικούς χαλινούς άνω ή κάτω γνάθου που εμποδίζουν την σωστή έδραση μιας κινητής οδοντοστοιχίας (μασέλα).
- Σε υπερτροφικούς και βραχείς χαλινούς άνω ή κάτω γνάθου που συνδέονται με μικρή ζώνη προσπεφυκότων (ακίνητων) ούλων, με δυσκολία στο βούρτσισμα για την απομάκρυνση της μικροβιακής πλάκας και με επιδείνωση προϋπάρχουσας υφίζησης (υποχώρησης) ούλων. Αρχικά γίνεται η αφαίρεση του χαλινού και σε δεύτερο χρόνο η ουλοπλαστική για την αντιμετώπιση της υφίζησης.
Η χαλινεκτομή και η ολική αφαίρεση του χαλινού αποτελούν όπως αναφέραμε αφαιρετικές τεχνικές της πλαστικής χειρουργικής του περιοδοντίου.
Η επικρατέστερη χειρουργική μέθοδος είναι η χρήση των οδοντιατρικών Laser λόγω της ευκολίας της επέμβασης και της ταχύτερης επούλωσης. Η επέμβαση είναι σχεδόν αναίμακτη, γίνεται με τοπική αναισθησία και η διάρκεια της δεν ξεπερνά τα 10 λεπτά. Την ώρα της επέμβασης, το ίδιο το Laser αποστειρώνει το χειρουργικό πεδίο, ασκώντας ταυτόχρονα έντονη αναγεννητική δράση στους ιστούς. Μετά την επέμβαση δεν υπάρχει πόνος ή αιμορραγία και δεν χρειάζονται ράμματα. Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει άμεσα στις ασχολίες του. Μετά από μία εβδομάδα περίπου, η περιοχή της επέμβασης έχει επουλωθεί πλήρως, χωρίς σημάδια ή ουλές.